وراثت پذیری صفات زراعی در نتاج حاصل از تلاقی دو ژنوتیپ جو متحمل و حساس به خشکی در شرایط تنش خشکی انتهای فصل

Authors

  • بی همتا, محمدرضا پردیس کشاوزری و منابع طبیعی دانشگاه تهران
  • درویش, فرخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
  • زهراوی, مهدی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر
  • سرخی, بهزاد موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر
Abstract:

به منظور بررسی وراثت پذیری و نحوۀ عمل ژن برای برخی از صفات کمّی مهم جو در‌ دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل، تلاقی بین دو ژنوتیپ حساس (EC 84-12) و متحمل به خشکی (1-BC-80455) صورت گرفت. والدین به همراه گیاهان نسل‌های F1، F2، BC1 و BC2 در مزرعه و تحت دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. آزمایش طی سالهای 85-84 و86-85 در مزرعه به نژادی غلات مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در تیمار آبیاری کامل، آب مورد نیاز گیاه تا انتهای فصل رشد تامین شد، و در تیمار تنش خشکی، آبیاری در مرحله گلدهی قطع گردید. صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد روز تا سنبله دهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک اندازه گیری و یاداشت برداری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس در هر دو محیط نشان داد که میانگین مربعات نسل‌ها برای تمامی صفات معنی‌دار بوده است، بنابراین تجزیه میانگین نسل‌ها برای کلیه صفات انجام گرفت. در هر دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل، در توراث کلیه صفات به جز شاخص برداشت در تیمار آبیاری کامل، اثر افزایشی، غالبیت و اپیستازی نقش داشتند. مقایسه نحوه عمل ژن در دو محیط آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل، حاکی از سهم بیشتر اثر ژن‌های غلبه نسبت به اثر ژن‌های افزایشی در خصوص صفات عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک وکاهش سهم اثر ژن‌های غلبه نسبت به افزایشی در صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک در تیمار تنش نسبت به شرایط آبیاری کامل می‌باشد. بطور کلی به نظر می‌رسدکه در مورد صفاتی که سهم اثر افزایشی ژن‌ها بیشتر است، گزینش در نسل‌های اولیه مؤثر می‌باشد، ولی در مورد صفاتی که سهم اثر غلبه ژن‌ها بیشتر است، گزینش بایستی تا نسل‌های دیرتر یعنی تا دسترسی به سطح بالایی از تثبیت ژنی به تاخیر بیافتد. دامنه وراثت پذیری عمومی و خصوصی برای صفات ذکر شده در تیمارآبیاری کامل به ترتیب بین 43/0 تا 69/0 و 31/0 تا 43/0 و در تیمار تنش خشکی انتهای فصل به ترتیب بین 41/0 تا 81/0 و 26/0 تا 45/0 متغیر بود. حداکثر تعداد ژن برای صفات مذکور در تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل به ترتیب از51/1 تا 32/4 ژن برآورد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی 20 ژنوتیپ جو در شرایط خشکی انتهای فصل

به­ منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ­ های امیدبخش جو به تنش خشکی انتهای فصل، تعداد 20 ژنوتیپ جو در دو محیط تنش­ دار و بدون تنش، طی یک آزمایش مزرعه­ ای در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی به صورت کرت­ های خرد شده در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 87-86 مورد مقایسه قرار گرفتند. عوامل آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح شامل شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سن...

full text

ارزیابی ۲۰ ژنوتیپ جو در شرایط خشکی انتهای فصل

به­ منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ­ های امیدبخش جو به تنش خشکی انتهای فصل، تعداد 20 ژنوتیپ جو در دو محیط تنش­ دار و بدون تنش، طی یک آزمایش مزرعه­ ای در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی به صورت کرت­ های خرد شده در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال زراعی 87-86 مورد مقایسه قرار گرفتند. عوامل آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح شامل شاهد (آبیاری کامل) و قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سن...

full text

بررسی بیان خانواده ژنی دهیدرین ها در ژنوتیپ های حساس و متحمل جو وحشی و زراعی در شرایط تنش خشکی

دهیدرین ها دومین گروه از پروتئین های بسیار آب دوست از گروه lea هستند که در شرایط کم آبی و دمای پایین در گیاهان تجمع می یابند و به نظر می رسد در ایجاد تحمل به تنش نقش مهمی دارند. به منظور بررسی اهمّیت دهیدرین ها در پاسخ ژنوتیپ های حساس و متحمل جو به خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلدان روی ارقام زراعی یوسف، موروکو و اکوتیپ جو وحشی اسپانتانئوم (hordeum spontaneum) به عن...

full text

شناسایی اکسشن های متحمل به تنش خشکی انتهای فصل در ارزن با استفاده از شاخص‌های تحمل

به منظور مقایسه واکنش 13 اکسشن ارزن مربوط به کلکسیون بانک ژن نسبت به تنش خشکی انتهای فصل در جهت تکمیل بانک اطلاعاتی ذخایر توارثی گیاهان و ارزیابی تخصصی و یافتن بهترین شاخص‌های تحمل به تنش، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی از سال زراعی 84-1383 به مدت دو سال اجرا گردید. آزمایش اول در شرایط آبیاری نرمال و آزمایش دوم در شرایط تنش خشکی ...

full text

بررسی بیان خانواده ژنی دهیدرین‌ها در ژنوتیپ‌های حساس و متحمل جو وحشی و زراعی در شرایط تنش خشکی

دهیدرین‌ها دومین گروه از پروتئین‌های بسیار آب‌دوست از گروه LEA هستند که در شرایط کم‌آبی و دمای پایین در گیاهان تجمع می‌یابند و به نظر می‌رسد در ایجاد تحمل به تنش نقش مهمی دارند. به منظور بررسی اهمّیت دهیدرین‌ها در پاسخ ژنوتیپ‌های حساس و متحمل جو به خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلدان روی ارقام زراعی یوسف، موروکو و اکوتیپ جو وحشی اسپانتانئوم (Hordeum spontaneum) به عن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 2

pages  136- 154

publication date 2012-07

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023